De grote donor show

De grote donor show van BNN was een eenmalige uitzending van een nieuw product van BNN. BNN wilde hiermee laten zien hoe belangrijk het is om donor te zijn. Het worden van donor is voor veel mensen eng en dus een reden om geen donor te worden. Het kunnen redden van mensenlevens door je op te geven als donor was een belangrijk punt dat naar voren gebracht moest worden, maar de vraag was hoe ze mensen zo ver konden krijgen om naar het programma te kijken. Choqueren was het middel. In dit live uitgezonden televisieprogramma dat ruim 1,2 miljoen kijkers trok, was het de bedoeling dat de 37-jarige Lisa, een ongeneeslijk zieke vrouw die leed aan een hersentumor, uit drie nierpatiënten (Esther-Claire, Vincent en Charlotte) een kandidaat moest kiezen om een gezonde nier aan af te staan. De kijkers konden via een sms-bericht hun mening geven wie ze moest kiezen.

'Terminale patiënt' donorshow geeft geen nier weg

Het bleek hier om een stunt te gaan. Het gehele programma was opgezet om meer aandacht te krijgen voor donororganen "Lisa" bleek een kerngezonde actrice te zijn, Leonie Gebbink genaamd. De kandidaten hadden wel een nierziekte, maar zaten ook in het complot. BNN wilde met het programma aantonen dat het ook vijf jaar na het aan een nierziekte overlijden van BNN-oprichter Bart de Graaff, nog steeds moeilijk was om een donororgaan te krijgen.

Omroep BNN wilde met het programma Nederland wakker schudden en mensen oproepen zich te laten registreren als donor. Het programma leidde wereldwijd tot grote verontwaardiging.

De drie kandidaten zijn wel echte nierpatiënten. Zij hebben meegedaan omdat zij het plan van BNN steunden. In de show vertelden zij over hun leven en hoe hun ziekte hun leven beïnvloedt. Veertienhonderd mensen zitten te wachten op een nieuwe nier. Uit de sms'jes die de kijkers vrijdagavond stuurden om 'Lisa' te adviseren blijkt dat alle drie de patiënten een nieuwe nier wordt gegund. Kijkers kunnen via een sms en de website van BNN een formulier invullen waarmee zij donor kunnen worden.

BNN zegt zich te realiseren dat de aanpak controversieel en op het randje is. "Maar met dit programma heeft BNN alarm willen slaan." De directeur van producent Endemol zegt een programma als de Grote Donorshow nooit in het echt te willen maken. "Ik begrijp de massale verontwaardiging goed. Maar ik hoop ook op begrip."

Premier Balkenende zei vrijdag dat de donorshow het imago van Nederland in het buitenland schaadt. Het CDA wilde de show verbieden, maar dat bleek wettelijk niet mogelijk. De show werd vrijdag besproken in de ministerraad. Minister van Onderwijs Ronald Plasterk (PvdA) noemde het programma ongepast. Minister van Volksgezondheid Ab Klink (CDA) kreeg een uitnodiging voor de show, maar besloot niet te gaan.

Klink liet vrijdag via een woordvoerder weten de manier waarop BNN aandacht heeft gevraagd voor het tekort aan donoren nog steeds ongepast te vinden. Het enige positieve aan de show is volgens Klink dat het de maatschappelijke relevantie weergeeft van orgaandonatie.

Minister Ronald Plasterk van Onderwijs noemt de Donorshow daarentegen 'een fantastische stunt'. Hij ziet het als 'een intelligente manier' om aandacht te vragen voor het donorentekort. CDA-kamerlid Joop Atsma, die uitzending van het programma wilde tegengaan, was niet van mening veranderd en blijft het een 'smakeloze show' vinden.

Onverwacht succes

BNN-voorzitter Laurens Drillich zei na de uitzending dat er een jaar aan de stunt is gewerkt, maar dat hij nooit had verwacht dat het zo'n succes zou worden. Er waren meer dan 100 buitenlandse journalisten bij de show. De persbureaus Associated Press en Reuters hadden een afvaardiging en ook de zenders Al-Jazeera, ZDF, Nippon TV en CNN volgden de uitzending op de voet.

Waarom De Donorshow van BNN een succesvolle conceptlancering was

Aan de hand van de zes trendfactoren uit het boek van Roothart en Van der Pol kan worden beschreven wat ertoe heeft geleid dat dit een goede lancering is geweest:

Politiek: BNN stelde het programma zelf ook smakeloos te vinden, maar zond het ondanks alle kritiek vanuit verschillende politieke partijen toch uit, want "de waarheid - zo'n groot tekort aan donoren - is nog veel smakelozer"

Economisch: BNN wilde met de show laten zien hoe moeilijk het is om aan een nier te komen en dat het niet simpelweg iets is wat je kunt kopen. Een standpunt van de Nierstichting is dat levende nierdonoren gevrijwaard dienen te worden van alle directe en indirecte kosten die de donatie met zich meebrengt. Dit is een vorm van tegemoetkoming voor mensen die wel besluiten hun nier af te staan.

Demografisch: Niertransplantatie is veruit de beste nierfunctievervangende therapie. Helaas zijn er veel te weinig organen beschikbaar om aan de behoefte te voldoen. Jaarlijks sterven er daardoor 200 dialyserenden (20%) die op een niertransplantatie wachten. BNN trekt door de show de aandacht van een groot deel van het publiek doordat de volgende groepen in de samenleving worden ‘weggestemd’ in de show voor het verkrijgen van een nier:

ouder dan 50
jonger dan 18
rokers of ex-rokers
mensen die zelf geen donor waren
mensen die niet iets deden (werklozen die ook geen vrijwilligerswerk doen)

Sociaal/Cultureel: Tijdens het programma werden de levensverhalen van de drie kandidaten getoond. De kandidaten werden vragen gesteld om een indruk te krijgen hoe ze in het leven staan. Na het vertonen van de levensverhalen en filmpjes van familieleden en kennissen kregen de kandidaten zelf elk 30 seconden om een pleidooi te houden waarom zij de nier van Lisa zouden moeten ontvangen. Tot slot kreeg Lisa de mogelijkheid om aan elk van de kandidaten één laatste vraag te stellen voordat zij haar keuze bekend zou moeten maken. Op deze manier speelt BNN met storytelling in op de kijkers en creëert een sterke beleving.

Technologisch: Gedurende de show konden kijkers sms'en om een advies te geven aan Lisa aan wie zij haar nier zou moeten geven. Zij gaf aan dat zij hier gebruik van zou maken om wellicht 'een laatste drempel' over te gaan. Later gaf ze aan dat ze het advies van Nederland in haar achterhoofd zou houden bij het maken van de keuze. Dit is een manier om dmv technologie het publiek erbij te betrekken zodat er interactie is. De factor ecologie heeft hier verder geen betrekking op.

· Mandana (2008), Trends en Concepten. Op 26 december 2011 opgehaald van

http://trendsenconcept.blogsnel.nl/8510/Spraakmakende+conceptlanceringen.html

· DePers.nl (2007), Terminale patient donorshow geeft geen nier weg. Op 26 december 2011 opgehaald van

http://www.depers.nl/binnenland/68356/Donorshow-blijkt-stunt.html

· Nierpatiëntenvereniging Nederland, Standpunt orgaandonatie NVN. Op 26 december 2011 opgehaald van

http://www.nvn.nl/Themas/Wet-op-de-Orgaandonatie/Standpunt-orgaandonatie-NVN

· Wikipedia, De Grote Donorshow. Op 25 december 2011 opgehaald van

http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Grote_Donorshow

· Roothart, H. en Van der Pol, W. (2001), Van Trends Naar Brands. Amsterdam: Kluwer.